Како изгледа Археоблог публикуван на српски јазик

На конкурсот за Блогопедија 2008, кој го распиша BITNO, а во рамките на веќе одржаниот BlogOpen во Бор – Србија, се пријавив со два текста – Блогот како виртуелен артефакт и Дајте ми два три-податока и јас ќе ви конструирам вистина. Долго време размислував дали да пратам мои текстови на еден ваков конкурс, кој сметав дека е пред се книжевен. Најмногу поради тоа што вообичаено третирам теми од археологијата и воопшто од културното наследство кои честопати се стручни и од петни жили се трудам да не звучат стерилно и натрупано со мистифицирани термини од непознато потекло.

Искрено, мислев дека првиот текст е некако повеќе адекватен за книга како Блогопедија, можеби затоа што задира во суштината на релацијата блог –> археологија. Па сепак излезе да бидам публикувана со тема која најмалку ја очекував, но се протега во позадината на Археоблог сите овие години и точно ја отсликува мојата долготрајна преокупација со Археологијата на идентитетот.

За сите оние кои би сакале да прочитаат како изгледа овој текст преведен на српски, тука го постирам во оригинал. Преводот од македонски јазик е на Вероника Костадинова, а лектурата на Bane Dimitrijević и Ana Janković.

Dajte mi dva-tri podatka i ja ću vam konstruisati istinu

Pitanje je koliko je kulturno bogatstsvo jedne zemlje sigurno. Ne iz bezbednosnih razloga, nego iz naučnih. Arheološka memorija isto tako može biti vrlo selektivna. Na Balkanu ima bezbroj ovakvih primera, a nasvežiji su tzv. “Piramide u Bosni”. Čak i nakon trogodišnjih arheoloških iskopavanja, ipak nisu nam obznanile svoj specificni lik, te još uvek ne znamo kakvi su ih drevno-bosanski entiteti izgradili. Ostaće ipak kao svedok uspešnog marketinškog pokušaja jedne zemlje uništene od rata, da postavi svoju kulturu na mapu sveta. Najinteresantniji trenutak u celoj ovoj lakrdiji je taj što iza projekata nije stao niko drugi nego li sama Bosanska Vlada. Iako piramide u Bosni nisu konkretna tema ovog posta, kad sam ih već spomenula postaviću i pitanje -gde je ovde istina?

Kad jedan arheolog pođe na teren, ako iskopavanje nije urbano (kao u slučaju Skopskog Kalea) trebalo bi verovati njegovoj stručnosti i pravilnom rasuđivanju da relevantno prosudi i protumači ono na šta je naišao. U svetu, a i kod nas, postoji Inspekcija za zaštitu kulturnog nasleđa koja kontroliše početak, tok i dalji tretman otkrivenih artefakta, u bilo kom kontekstu. Ali, ne može inspekcija zabraniti lični pristup i vlastito tumačenje predmeta, zato što je, u duhu demokratske misli, to ipak naučno pravo istraživača. Ko može reći da neki arheolog ne konstruiše vlastitu istinu prilikom obrade nalaza? U tom slučaju, jedino u šta možemo biti sigurni su zapravo sami nalazi.

Naročito simptomatični u službi konstruisanja istine su Mitovi nacionalnih identiteta, jedna od omiljenih društvenih igara.

Potkrepljeni odgovarajućim nalazima, oni tvore odličan teren za igranje u sferi istorijske arheologije, sa ideologijom koja spada u kategoriju društveno-angažovanih dnevno-političkih trka na kraćim stazama. Sa puno prepreka.

Turci su vladali celim Balkanom vekovima, uključujući i sadašnju teritoriju Grčke. Glavni grad te imperije (današnji Istanbul) trenutno se nalazi u Turskoj i zahlađenje odnosa ove dve zemlje dovele su do toga da grčki arheolozi imaju različiti prilaz prema svojoj otomanskoj prošlosti. Gotovo svi su saglasni u želji da preskoče ovaj deo svog identiteta, ali zato opet u potražnji svake vrste dobrog izgovora (kada zafale drugi podaci) za bilo šta u vezi antičkih Makedonaca.

Takozvani Diverse Approaches to the Ottoman Past, ukazuju na to da Grci imaju slabu  predstavu o tuđim, ali jako dobru predstavu o sopstvenoj kulturi, dok u nauci nezvanično važi da čine “histeria over history”.

Ali arheologija, nauka i znanje, uključujući i sve pomoćne i propratne nauke, ne sastoji se od samo od šturog plasiranja informacija, nego i od njihove obrade u jednom širem humanističkom aspektu. Onog trenutka kad se bude napravila kontekstualizacija informacija koje su prošle svoj životni vek i izvajale se niz neke intelektualne strukture, verovatno se može dobiti verzija koja je nabliža istini. A sve do tad, priželjkujem publikovanje svih nalaza zaglavljenih godinama po depoima makedonskih muzeja. Ko zna kakvu će istinu konstruisati oni, ako uopšte ikada ugledaju svetlost dana.

Svesna sam da će uvek biti prisutan problem da prednost određene teme ili teze (makar bila i pogrešna) u odnosu na običnog čoveka uvek ima “naučnik”, samo zbog fakta da ispred svog imena ima titulu. Zato mi se dopadaju blogovi gde svako može izneti svoju tačku gledišta za neki problem, ili pak iznese stav na određenu temu. Na taj način više izvora može doprineti stvaranju odredene slike koja je bliža realnosti. Kao što kaže Venko Andonovski u svojoj poslednjoj kolumni “Semiotika šamara”, uvek će važiti ono postmodernističko razumevanje za stručnjaka koji piše angažovano – dajte mi dva-tri podatka i ja ću vam konstruisati istinu. I ponavljaću vam je stalno, da slučajno ne zaboravite koji deo.

Niko  nema prava posedovati prošlost, niti budućnost. Prošlost koja se prostire u pozadini Arheobloga sve ove godine je da ,,The history of knowledge is not given – it has to be constructed, in order to achieve a better world in the future“.  Pozvala bih vas da to učinimo zajedno. S pojavom blogova i blogosfere data vam je moć i mogućnost da učestvujete u stvaranje dela istorije. Zato nemojte da čekate, blogujte. Šta će biti istina, a šta realnost, pokazaće vreme. Zar to, na kraju, nije i najmudrije?

Превземено од блогот KIŠOBRAN на Branislav Bane Dimitrijević.

Клучни зборови: Blogopedija, blog, blogeri, pisanje, Branislav Bane Dimitrijević, knjiga, publikacija, Arheoblog, Vasilka Dimitrovska, Блогопедија, блог, блогери, пишување, Македонија, Бане Димитријевиќ, книга, публикација, Археоблог, Василка Димитровска