Јавна полемика: Што правиме со идентитетот закопан под земјата

Во последните неколку недели, стручната и медиумската јавност можеше да следи преписка во еден од дневните весници која се однесуваше на политизацијата на археологијата, со терминологија која не многу доликува на стручна дебата. Па така, наместо да публикуваат монографии цел свет да не знае, моите ‘колеги’ се караат по медиуми, цел свет да ни се смее! Кој знае колку пати сум повторила до сега дека културното богатство не смее да биде предмет на политизација, а јавноста треба да биде лишена од лични емоционални пертурбации кои носат штета на нашето културно наследство и на археологијата како наука.

Следејќи ја хронолошки архивата на написите (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12), се наметнаа многу прашања, од кои најчесто повторуван беше терминот  ”државен археолог”, кој би сакала накратко да го појаснам. Археолозите секаде во светот независно дали работат во приватниот (најчесто) или во државниот сектор, се јавно ангажирани стручњаци чие мислење има голем импакт кај медимите и кај граѓаните. Изјавите во јавноста исто така имааат огромно влијание, со оглед на тоа што нивните ставови можат да обликуваат нечиј туѓ светоглед за пократок или подолг временски период. Би можеле да кажеме дека ‘за среќа’,  лични ставови за македонската археологијата ретко има во нашите медимуите. Нивнотот отсуство е видливо и на спорадичните археолошки ‘научни’ симпозиуми, каде не се случила до сега ниту една дебата или полемиика. Но тоа не е затоа што македонските археолози немаат лични ставови за одредени работи, туку затоа што најчесто се плашат да ги кажат јавно, поради тоа што ќе трпат опструкции во своите матични институции.

Што се однесува пак до нашиот ‘идентитет’, ќе се повикам на многупати споменуваниот факт дека на територијата на Република Македонија до сега се регистрирани преку 5 500 археолошки локалитети. Од нив не е ископуван ниту еден процент.  Од тој еден процент, најголем дел од наодите воопшто не се публикувани и ги красат депоата на музеите со децении. Затоа на прашањето дали потекнуваме од Античките Македонци или од Словените, не можe да се одговори од многу едноставна причина. Бидејќи целото наше културно-историско наследство се’ уште се наоѓа по земја. Таму ни лежи целиот идентитет, ако некој тргнал да го бара.