Појаснување TРETО – Праисториска религија
Кон крајот на V милениум п.н.е започнуваат процеси кои во тeкот на IV милениум во целата западна и северозападна Европа ќе се искристализираат како култури со карактеристични мегалитски гробници за колективно погребување (долмени, гробови со ходник) и мегалитска сакрална архитектура од големи исправени камења (мeнхири), кои може да се осамени, но честопати се поставени во паралелни редови (alignements) или во круг (кромлиња). Покрај овој тип на широко распространета мегалистка архитектура, во некои региони се подигнуваат и поинакви сакрални камени конструкции, како на пр. светилишта со потковичеста основа во Данска или храмови со централни дворови и ниши на Малта. Скоро сите малтешки храмови од овој период имааат основа во вид на матка или силуета на телото од Големата Мајка Богинка. Додека пак хенџовите во Британија и Бретања се исто така пропратени со некрополи во нивната близина.
[youtube]3TdLWwlCs60[/youtube]
Треба да се има во предвид дека сите заедници од бронзеното доба на Европа, Медитеранот, Левант, Египет … имале сопствен развиток кој почнал или завршил во сосема различен период и милениум. Без оглед на специфичностите кои се изразени во регионалните култури, заедничка карактеристика на овој период е вреднувањето на камениот блок како единствено средство кое “можеби” за овие праисториски заедници обезбедувало бесмртност, комуникација со предците и боговите, со подземниот свет и небото, како неисцрпен извор на сила и како основен ориентир во овој живот и после смртта.
[youtube]ABl0P2hPnLY[/youtube]
Сепак, да се зборува за праисториска религија (еден неблагодарен термин со кој не се сложувам) на културата Кокино, принесување на жртви на богови, церемонии и мистериозни ритуали е крајно шпекулативно.
Utrinski Vesnik via kwout
,,Праисториската религија” е можно да се реконструира само врз база на археолошки наоди. За да се докаже континуитет во постоењето на животот на еден археолошки локалитет, потребни се тони на артефакти, одлично водена стратиграфија и совршена документација, како и толкувања кои се пропратени со примери од етнографијата. Само мал дел од духовниот живот на овие заедници се рефлектирал во начинот на кои тие ја украсувале керамиката со разни отисоци, гребења и втиснувања на орнаменти. Ваквите мотиви би можеле да ги означуваат елементите со кои е ис(у)кажувано некое почитување. Оваа орнаментика сочинува своевидна митологија, но треба да се биде крајно претпазлив во однос на нејзиното толкување и интерпретација, пред се поради отсуството на историски извори.
Ние не знаеме на праисторискиот човек колку тешко му било визуелно да ги опредмети своите верувања, и секогаш постои можност за погрешна интерпретација на истите бидејки се соочуваме со отсуство на пишани докази. Се додека не се докаже дека во еден ист слој со артефактите има траги од органска материја, претпоставката за принесување на храна и полагање на предмети во име на некој бог е прилично непоштено. До нас допираат само предметите, но не и верувањата (употребна или сакрална вредност) кои тие предмети ја носат со себе и честопати во неможност да бидат конкретно интерпретирани, некои научници (посебно квази науката) се служат со изразот … дека се тоа предмети кои биле употребувани во култна намена.
Свастика – еден од симболите кои се употребувале
во Бронзеното доба
Според изнесените заклучоци на астрономот Ценев дека Кокино е “мегалитска” обсерваторија со уникатна културна група означена како Кокино и на него се вршеле сакрални ритуали, и овозможува на македонската археологија место во некои од следните скечеви на Монти Пајтон. Прво Кокино воопшто нема мегалитска архитектура, за култура со овој обем на ископувања не може да стане збор, а од друга страна религиските верувања, обичаи и култови на една поединечна група или заедница се докажуваат всушност со откриените артефакти. Понекогаш во археологијата е доволен само еден пронајден артефакт кој ќе ја промени праисториската мапа и ќе ги протресе темелите на човековата “религија”. Токму тие артефакти ги принудуваат археолозите и историчарите и социолозите на религијата да ги преформулираат своите погледи за природата и потеклото на симболите, т.е. “духовноста” кај праисторискиот човек.
Ќе бидат потребни години додека се дефинира заедницата од локалитетот Татиќев камен познат во јавноста како Кокино, а уште повеќе децении да се најдат истовремени локалитети со слични или исти артефакти кои ќе дефинираат една култура.
Затоа драги мои љубители на археологијата, сите ние сакаме да бидеме најстари, најдобри, најуникатни. Навистина сме нај, ама во лупање на глупост од самопрозвани стручњаци кои воопшто не ги знаат основните термини за археологијата како наука и религијата како еден од нејзините социјални аспекти.
Продолжува
